Web Content Display Web Content Display

Zachowanie ex situ gatunków roślin zielnych

Leśny Bank Genów Kostrzyca od 2009 r. realizuje zbiory nasion chronionych i zagrożonych gatunków roślin zielnych. Materiał pobierany jest rokrocznie z najcenniejszych obszarów przyrodniczych naszego kraju, takich jak: parki narodowe, rezerwaty przyrody, czy obszary Natura 2000. Do tej pory udało się zgromadzić łącznie zasoby ze 167 gatunków o różnym statusie ochronnym:

  • 81 gatunków podlegających ochronie ścisłej i 19 pod ochroną częściową,
  • 101 gatunków ujętych w Polskiej Czerwonej Liście i 84 gatunki z Polskiej Czerwonej Księgi Roślin, w tym ponad 20 gatunków krytycznie zagrożonych (CR), blisko 40 zagrożonych (EN) oraz 1 gatunek wymarły w naturze (EW),
  • 23 gatunki z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, w tym 11 o statusie priorytetowych,
  • 8 gatunków objętych Konwencją Waszyngtońską (CITES),
  • 6 gatunków endemicznych, w tym 4 endemity Karkonoszy,
  • 45 gatunków o nadanym statusie ochronnym przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN).

Zbiór nasion prowadzony jest zgodnie z wytycznymi ENSCONET (europejskiej sieci zachowania nasion rodzimych gatunków), co oznacza, że nasiona zbierane są w sposób ręczny, ograniczający możliwość uszkodzenia roślin, zaś pozyskana ilość materiału nigdy nie przekracza więcej niż 20% całkowitej liczby nasion w populacji dostępnych w dniu zbioru.

Wszystkie zgromadzone nasiona są umieszczane w chłodniach LBG Kostrzyca, w niskich temperaturach (-10°C lub -20°C) oraz temperaturach kriogenicznych w ciekłym azocie (-196°C). Taki sposób przechowywania zapewnia zachowanie materiału w dobrej kondycji, dzięki czemu będzie mógł on w przyszłości służyć do wzmocnienia ochrony in situ na stanowiskach przedmiotowych gatunków.

Dotychczasowe zbiory były realizowane w ramach projektów:

  • Ochrona ex situ zagrożonych i chronionych roślin, dziko rosnących w zachodniej części Polski – FlorNaturLBG (2009-2012). • Leśny Bank Genów Kostrzyca ważnym elementem zachowania różnorodności biologicznej Aglomeracji Jeleniogórskiej - integracja ochrony ex situ w banku genów z funkcjami ogrodu botanicznego (2016-2018).
  • Zachowanie ex situ roślin naczyniowych Puszczy Białowieskiej, Identyfikacja molekularna oraz bankowanie nasion wybranych gatunków z Puszczy Białowieskiej (2017-2018).
  • Program zachowania leśnych zasobów genowych i hodowli selekcyjnej drzew w Polsce na lata 2011-2035 r.